برج کبوترخانه ی اصفهان یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری اصفهان است که به صورت کاملا موزون و هماهنگ با طبیعت ساخته شده است. امروزه بیشتر مردم به اهمیت بوم شناختی و زیباشناختی برج کبوترخانه-ها پی برده اند. برج کبوترخانه اصفهان برای بسیاری از گردشگران یک جاذبه متفاوت محسوب می شود. در این مقاله به معرفی این جاذبه می پردازیم.
معرفی جاذبه گردشگری برج کبوترخانه اصفهان
برج کبوترخانه اصفهان یکی از زیباترین جاذبه های گردشگری اصفهان است که به صورت کاملا موزون و هماهنگ با طبیعت ساخته شده است. متاسفانه برج های کبوترخانه زمانی به دست فراموشی سپرده شده بودند، ولی امروزه بیشتر مردم به اهمیت بوم شناختی و زیباشناختی آنها پی برده اند. برج کبوترخانه اصفهان برای بسیاری از گردشگران یک جاذبه متفاوت محسوب می شود. در این مقاله به معرفی این جاذبه می پردازیم.
تاریخ ساخت برج کبوترخانه اصفهان
تاریخ ساخت برج کبوترخانه اصفهان دقیقا معلوم نیست. اما، در کل کبوترخانه های ایران را به 1200 سال پیش نسبت می دهند. بر اساس کتاب تاریخ ابن¬کثیر، کبوتر بازی در ایران در قرن 4 و 5 معمول بود. اما، چون کبوتر بازها برای مردم ایجاد مزاحمت می کردند گاه فرمانروایان دستور می دادند آنها را خراب کنند. در کل، کبوترخانه ها برای بازی با کبوترها یا تفریح و تزئین ساخته نشده اند و هدف از ساخت آنها استفاده از کود یا گوشت آنها بوده است.
علت ساخت برج کبوترخانه اصفهان
به طور کلی، هدف از ساخت این برج خانه ها استفاده از فضله این کبوتر ها به عنوان کود گیاهی و برای استفاده در کشاورزی بود. ساخت این نوع کبوترخانه ها در اصفهان و شهر یزد شایع بوده است. ساختار این برج به شکلی است که برخی ها فکر می کنند به هدف یک دژ نظامی ساخته شده است.
تعداد تقریبی 40 هزار کبوتر در برج کبوترخانه اصفهان لانه می کردند. به این ترتیب، سالانه حدودا 70 هزار کیلوگرم کود از این کبوترها به دست می آمده است. این مقدار کود برای کار کشاورزی کافی بوده است.
معماری برج کبوترخانه اصفهان
برج کبوترخانه اصفهان با یک معماری بسیار جالب و به شکل استوانه ساخته شده است. این برج طوری ساخته شده است که هر سوراخ فقط به اندازه یک کبوتر است. دلیل این نوع معماری این بوده است که پرندگان مزاحم نتوانند به کبوترها آسیب بزنند. همچنین، برای محافظت از کبوترها از بوی کندر استفاده می شده است. جنس برج کبوترخانه اصفهان و تمام کبوترخانه های ایرانی از کاهگل هستند که برگرفته از اقلیم کویری بوده است. در ساخت این کبوترخانه ها از عناصر کاملا طبیعی استفاده شده است. به همین دلیل کاملا هماهنگ و موزون با طبیعت دیده می شود و این زیبایی آنها را دو چندان می کند.
تبدیل زمین های مزروعی به مسکونی و نیز شکار بی رویه کبوتر که از تفریحات حاکمان بوده است، عدم تعمیر آنها، نفوذ آب به پی برج ها، نداشتن شیب مناسب و نداشتن ناودان از علل کاهش و زوال کبوترخانه ها بوده است.
محل برج کبوترخانه اصفهان
لازم به توضیح است که وقتی از برج کبوترخانه اصفهان صحبت می شود تنها یک برج مد نظر نیست. در اصفهان و شهرهای و روستاهای مختلف آن برج کبوترخانه های زیادی وجود دارد که معروفترین آنها برج کبوتر امام خمینی در ابتدای خیابان امام خمینی تهران، برج کبوتر گورت در روستای گورت اصفهان، برج های هزار جریب در خیابان شیخ صدوق اصفهان و برج کبوتر دانشگاه اصفهان هستند.
چنانچه به عنوان مسافر یا گردشگر برنامه سفر به اصفهان را دارید و به بناهای تاریخی و اطلاعات مربوط به آنها علاقه مند هستید، بازدید از برج کبوترخانه های اصفهان خالی از لطف نخواهد بود.